Perzistentnost kvaliteta ljuske primenom novog tehnološkog postupka proizvodnje jaja (tehničko rešenje)

Abstract

U cilju perzistentnosti kvaliteta ljuske konzumnih jaja i smanjenja pojave defekata ljuske i ekonomskih gubitaka nastalih usled nošenja jaja sa napuklom ili razbijenom ljuskom, uzimajući, takođe, u obzir i napuštanje klasičnog kaveznog sistema gajenja kokoši nosilja zbog narušenih uslova za očuvanje dobrobiti nosilja, razvili smo tehničko rešenje koje je zasnovano na eksperimentalnim istraživanjima kvaliteta ljuske u svim bitnim segmentima tehnološkog procesa proizvodnje konzumnih jaja kvalitetne ljuske: ishrana Ca, sistem gajenja i genotip. Na osnovu rezultata sopstvenih istraživanja, razvili smo dva tehnološka postupka u okviru tehničkog rešenja koja se odnose na podmirenja potreba nosilja za kalcijumom i u uslovima smanjene konzumacije i usvojivosti obročnog kalcijuma koji nastaje kao posledica starenja kokoši ali i određenih nepovoljnih uslova u pojedinim sistemima gajenja. Prvim smo odredili optimalan odnos od 60-80% zamene sitno mlevenog krečnjaka (<0,02mm) krupnijim česticama mermera u smešama za ishranu nosilja, kao i optimalnu veličinu čestica izvora kalcijuma od 1,1 do 1,4 mm u obroku nosilja. U završnoj fazi proizvodnog ciklusa, kada se smanjuje sposobnost iskorišćavanja kalcijuma iz obroka i dolazi do povećane pojave jaja napukle ili razbijene ljuske, primenili smo postupak dodatne ishrane kalcijumom, iznad preporuka. Najbolji rezultati u pogledu čvrstoće ljuske postignuti su svakodnevnim naknadnim dodavanjem po hrani količine od 1g po nosilji u dvokratnom periodu (8 i 13 sati) krupno mlevenog mermera–grita. Izbor genotipa kokoši i sistema gajenja u realizaciji tehničkog rešenja izvršen je uzimajući u obzir zabranu klasičnog kaveznog sistema i neophodnost prelaska na alternativne sisteme gajenja, odnosno obogaćene kavezne sisteme gajenja. Istraživanja efekta genetske osnove kokoši, sprovedena na hibridnoj nosilji i autohtonoj rasi su pokazala signifikantan uticaj genotipa na parametre kvaliteta ljuske, odnosno značajno bolji kvalitet ljuske hibridnih nosilja, ali i veću zavisnost parametara kvaliteta od starosti nosilja u poređenju sa autohtonom rasom. Pokazatelji kvaliteta ljuske iz konvencionalne proizvodnje su bili bolji u svim kontrolnim periodima u odnosu na free range proizvodnju. Uporednim ispitivanjem efekta genetskog potencijala kokoši lakog linijskog hibrida, konstatovali smo značajne razlike između hibrida u čvrstoći ljuske. Uzimajući u obzir debljinu i čistoću ljuske, može se konstatovati da izbor obogaćenog kaveznog sistema, kao osnovu novog tehnološkog procesa proizvodnje jaja, smanjuje mogućnost pojave defekata ljuske i obezbeđujući bolje higijenske uslove i veću zdravstvenu bezbednost jaja u ishrani ljudi.